Hnefatafl

Hnefatafl (Tablica królów), zwany również szachami wikingów, jest jedną z najstarszych zrekonstruowanych gier z terenów Europy Północnej. Tak oto wśród najznamienitszych swoich umiejętności o grze w Tafl mówił Earl Rognvaldr Kali:

Umiem grać w tafl,
Dzięwięć rzeczy umiem,
Runy poznałem
Czytać potrafię i w kuźni czynić posługę,
Na nartach jeżdżę,
Strzelać potrafię i wiosło trzymać,
Dwie sztuki znam jeszcze  nadto
Na harfie zagrać i wiersze mówić.

Zachowane informacje historyczne, pozwalają wyodrębić w zasadzie całą rodzinę gier typu tafl (planszowych) i prawdopodobnie dopiero z chwilą pojawienia się szachów klasycznych, tafl uzyskał swój przedrostek (Hnefa - król, królewski).

Pierwsze ślady tych gier pochodzą ze Skandynawii sprzed IV w.n.e. a gra rozprzestrzeniała się wraz z Vikingami na całą Europę.

Gry były rozgrywane na planszach o różnych wymiarach, począwszy od najmniejszych 7x7 pól, poprzez 9x9 pól (zwanych Tablut), aż do 11x11, 13x13 a nawet 19x19 pól...

Generalną zasadą jest to, iż król i jego obrońcy są w mniejszości i muszą wyrwać się z oblężenia przeważających sił wroga (król musi zostać przesunięty do rogu planszy). Pozostałe zasady mogą się różnić, w zależności od wersji i regionu.

Wracając do źródeł gry - wiele wskazuje na to iż byłą to jedna z ulubionych rozrywek. Wzmiankę o niej mamy nawet dwukrotnie w Voluspie, tuż przed nadejściem Norn i w złotym czasie "po Ragnaroku" :

8.W swych domach, w pokoju grywali w tafl,
Złota im nie brakło i żyli szczęśliwie
Dopóki trzy nie nadeszły olbrzymki straszliwe,
pełne mocy, wprost z Jotunheim
...
61. W cudownym pięknie, skąpani znowu
Wyjęli złote tablice na trawę
Które za dawnych czasów użyte
I grali w tafla, chcesz wiedzieć więcej?

Ponadto informacje o niej znajdują się również w sagach i manuskryptach historycznych.

Pisząc o Hnefataflu aż prosi się o przypomnienie również staroangielski werset związany z runą Pertho:
 

Staroangielski - Peorth
Peorth jest źródłem rozrywki
i zabawy dla możnych,
tam gdzie wojownicy siedzą
w chwale, w biesiadnej izbie.

 

Kategorie tematyczne: