Menu konta użytkownika

  • Zaloguj
Strona główna
runy.net.pl

Główna nawigacja

  • Strona główna
  • Runy
    • Runy - I Aett
    • Runy - II Aett
    • Runy - III Aett
  • Artykuły
  • Tłumaczenia
  • Literatura
  • Strony tematyczne
  • Kontakt
  • Polityka prywatności

Ścieżka nawigacyjna

  • Strona główna
  • Yule (Jól)

Yule (Jól)

Jule było jednym z dwóch najbardziej celebrowanych świąt w ciągu roku, przez dawnych Germanów. Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie od Jólnira - prawdopodobnie kolejnego imienia Odyna. Święto to było wielodniowe i wiele z jego rytuałów przetrwało do dzisiejszych czasów wchłoniętych przez obchody Bożego Narodzenia w Chrześcijaństwie.

Jak to zwykle bywa, w zależności od źródeł, różnie jest rownież określany czas, gdy Yule było obchodzone. Jedne źródła podają początek na czas zimowego przesilenia, inne wręcz umiejscawiają je w pierwszym miesiącu nowego roku - w okresie Thorrablót (12 Stycznia). Różnice w źródłach są najprawdopodobniej spowodowane samą istotą święta i obchodzeniem go w różnym czasie na różnych szerokościach geograficznych - im dalej na północ, tym później. Różny jest również podawany okres trwania święta - od trzech do dwunastu dni. Mimo pochodzenia nazwy święta od imienia Odyna, nie był to czas poświęcony wyłącznie celebracji tego Boga, lecz ofiar dla wielu Bogów i duchów. Prawdopodbnie czasem wyznaczającym początek święta, był okres gdy Słońce pojawiało się nad horyzontem (lub w wypadku naszych szerokości geograficznych, gdy zaczynał wydłużać się dzień).

Yule łączyło w sobie dwa główne aspekty - pierwszym było zapewnienie sobie obfitych plonow i spokojnego czasu w nadchodzącym roku, tu główne skrzypce grał najprowdopodobniej Frey. Drugi aspekt, dotyczył samego czasu, gdy granica między światem duchów i żywych stawała się najcieńsza - i tu poza kultem przodków, wkraczał na arenę święta również Odyn, ze swoim "dzikim gonem".

Dziki gon

Procesja umarłych duchów pod przewodnictwem Odyna zasługuje na szersze i osobne omówienie, choćby dlatego, że prawdopodobnie sięga jeszcze epoki brązu i kamienia. Mit ten występował głównie na kontynencie (zarówno wśród ludów Germańskich jak i Celtyckich) i prawdopodobnie do Skandynawii trafił za sprawą chrześcijanstwa, gdzie przyjął na siebie rolę "wiodącego orszak duchów" Odyn w swym wcieleniu Berserkera i władcy umarłych. Nie było dobrze spotkać te procesję - raz że można było zostać przez nią porwanym i dołączyć do grona duchów, dwa że sam jej widok zapowiadał nieszczęście.

Symbolika Yule

Mimo iż to co dziś mamy jest rekonstrukcją, wiele symboli z okresu Świąt Bożego Narodzenia (zwłaszcza na zachodzie Europy i w Stanach) pochodzi właśnie z Germańskiej tradycji. Niewątpliwie będzie to "kłoda Yule", "Dzik Yule" i "Kolędowanie" (wspólne śpiewanie). Snorri podaje, że było to święto społeczne, podczas którego wszyscy gromadzili się na wspólne uczty.

Jednym z istotniejszych elementów była również "Przysięga na dzika". Składało się ją w ostatnią noc Yule i prawdopodobnie jej pozostałością jest obyczaj "postanowień noworocznych". Dzik, na którego składano swe postanowienia był następnie poświęcany Freyowi. Mięsa podawne w wystawny sposób na stół swiąteczny są dziś dalekim echem owych uczt i ofiar.

Innym zwyczajem był Dzik Yule, wedle wierzeń Frey dosiadając złotego dzika przemierzał ląd, a wszelkie narzędzia rolnicze winny być w tym czasie pochowane i zabezpieczone aby ten na nie nadepnął i ich nie zniszczył.

Kłoda Yule była natomiast dębową grubą kłodą, którą podpalano i polewano winem. Do Pana domu należała dbałość o zapalenie i podtrzymanie ognia. Nad ogniem pieczono ciasteczka, które nastepnie podawano sobie nawzajem. Być może, choć ta teoria nie jest dobrze udokumentowana "cywilizacyjną" odmianą kłody Yule jest świąteczna choinka.

dziki gon
germanie
magia
rekonstrukcja
religia
święta
Magia
Mitologia
Rekonstrukcja
Święta
Symbole i Znaki

Copyright © 2025 Hieroglif - All rights reserved

Developed & Designed by Tomasz Misterka